چیستی و ضرورت محاسبه هزینه استهلاک دارایی های ثابت

هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت چیست و چرا باید محاسبه شود؟

دارایی‌های یک سازمان، مجموعه یا بنگاه اقتصادی به دو گروه دارایی‌های در جریان یا جاری و دارایی‌های ثابت تقسیم می‌شود. دارایی‌ها ثابت یک مجموعه اقتصادی، شامل تمامی دارایی های ملموس آن مانند ملک، زمین ابزار و تجهیزاتش گفته می‌شود. دارایی‌های ثابت نیز مانند سرمایه در گردش مجموعه در ترازنامه ثبت می‌شوند و از آن‌ها به عنوان دارایی‌های سرمایه‌ای یاد می‌شود. یکی از مباحث مهم در علم حسابداری، محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت یا هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت است.

هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت چیست؟

حسابداری استهلاک و محاسبه هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت، برای ارائه گزارش‌های مالی دقیق و درست بسیار مهم است. اهمیت ارائه اطلاعات مربوط به دارایی‌های ثابت و میزان یا هزینه استهلاک آن‌ها برای مجموعه و درج این اطلاعات در گزارش‌های مالی، زمانی بیشتر خودنمایی می‌کند که بدانیم، سرمایه‌گزاران به این اطلاعات به عنوان معیاری برای سنجش سلامت یک کسب و کار نگاه کرده و ارزش سرمایه‌گذاری در مجموعه را با بررسی این اطلاعات براورد می‌کنند. برای مثال برای پذیرش درخواست وام از سوی یک سازمان، معمولا مرکز وام دهنده سرمایه‌های ثابت مجموعه را بررسی کرده و براساس ارزش آن‌ها با وام درخواست شده و میزان آن موافقت می‌کند.

اهمییت و ضرورت محاسبه هزینه استهلاک توسط حسابداران چیست؟

اهمیت محاسبه استهلاک

محاسبه استهلاک یا هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت، از جهات دیگر نیز لازم و مهم است. از آنجا که دارایی‌های ثابت یک مجموعه تمامی اثاثیه، وسایل و حتی وسایل نقلیه آن را دربر می‌گیرد، لازم است هزینه کارکرد آن‌ها محاسبه شود تا بتوان سود و زیان مجموعه را به‌صورت دقیق مشخص نمود. درواقع هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت، به‌نوعی بخشی از هزینه تولید کالا یا خدمات، توزیع محصول و ارائه پشتیبانی‌های پس از ارائه است. درنتیجه بدون درنظر گرفتن این هزینه، نمی‌توان به مبلغ دقیق سود خالص مجموعه دست یافت و برآیند درستی از بازده شرکت دراختیار داشت.

ضرورت محاسبه هزینه استهلاک

یکی دیگر از دلایل محاسبه استهلاک در حسابداری، برآورد دقیق هزینه‌های یک ساله یا یک دوره‌ای مجموعه است. به این ترتیب که ممکن است ما یک دستگاه یا برخی وسایل را در یک سال مشخص برای مجموعه خریداری کرده باشیم. اگر همه مبلغ پرداخت شده برای خرید صورت گرفته را در هزینه‌های آن سال محاسبه کنیم، رقم دقیقی به دست نخواهیم آورد و عدد به‌دست آمده از سود حاصله از کار درست نخواهد بود. درواقع لازم است که هزینه استهلاک این وسایل در طول مدتی که از آن‌ها استفاده شده محاسبه شود. چرا که این وسیله، منهای هزینه استهلاکش، همچنان دربین دارایی‌های شرکت قرار دارد و در طول عمر مفیدش از آن استفاده خواهد شد.

انواع استهلاک دارایی‌های ثابت

وقتی بدانیم چرا دارایی‌ها مستهلک می‌شوند، محاسبه هزینه استهلاک آن‌ها و شیوه این محاسبات ساده‌تر خواهد بود. در این بخش باید گفت، دارایی‌های ثابت براساس ماهیت‌شان به دو شکل مستهلک خواهد شد. این دو حالت عبارتند از:

استهلاک دارایی‌های ثابت براثر عوامل فیزیکی

فرسودگی دارایی‌های ثابت شرکت دراثر عواملی مانند استفاده مداوم و مسمتر و گذشت زمان در این دسته قرار می‌گیرد. همچنین تاثیر عوامل محیطی بر دارایی‌ها مانند رطوبت و گرما که باعث زنگ‌زدگی یا خوردگی برخی وسایل می‌شوند.

استهلاک دارایی‌های ثابت براثر عوامل کاربردی

کیفیت پایین دارایی‌های ثابت،‌ کم ارزش‌تر بودن آن نسبت به نمونه‌های مشابه و استفاده نادرست و غیر اصولی را می‌توان در این دسته قرار داد. برای مثال ملک سازمان، در منطقه‌ای قرار دارد که نسبت به مناطق دیگر شهر کمتر قیمت گرفته است. درنظر بگیرید که املاک سازمان در مناطق مختلف شهر اصفهان قرار دارند. این املاک ممکن است در اثر تورم وارده بر زمین و خانه، اختلاف قیمت متفاوتی پیدا کرده باشند. درنتیجه یک شرکت حسابداری در اصفهان باید هزینه استهلاک املاک سازمان را باتوجه به این قیمت‌ها به‌طور دقیق انتخاب کند. همچنین گاهی بعضی از دارایی‌های به‌دلیل پیشرفت تکنولوژی ارزش خود را از دست می‌دهند. چرا که کاربرد قبل را ندارند. برای مثال سی‌دی رام یا دی‌وی‌دی رام کامپیوترها با منسوخ شدن استفاده از سی‌دی و دی‌وی‌دی کارایی خود را از دست دادند.

باتوجه به آنچه گفته شد، روش‌ها و نحوه محاسبه هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت، دارای پیچیدگی‌ها و اصول خاص خود است و لازم است یک مجموعه حسابداری درکنار باقی امور مالی و حسابداری شما، محاسبه استهلاک سازمان شما را نیز برعهده داشته باشد. ضمن اینکه شرکت حسابداری مذکور باید به جزئیات مهم محل شرکت تسلط داشته باشد. برای مثال اگر مجموعه شما در اصفهان واقع است، باید از یک شرکت حسابداری در اصفهان برای این‌کار کمک گرفته و استفاده کنید.

سخن پایانی

درنهایت باید گفت، محاسبه استهلاک، امری ضروری بوده و لازم است محاسبه هزینه‌ استهلاک دارایی‌های ثابت یک مجموعه یا سازمان، براساس استانداردهای حسابداری صورت گیرد. شرکت‌های حسابداری، با تسلط کافی بر این استانداردها و قواعد علم حسابداری، این هزینه را محاسبه کرده و برآورد درست و دقیق از سود خالص شرکت را به شما ارائه خواهند کرد.